Diz Kireçlenmesi

Kireçlenme en yaygın eklem hastalıklarından biridir. Bu hastalıktaki sorun kıkırdaktaki aşınmalardır. Özellikle ilerleyen yaş ve fazla kiloların etkisiyle kıkırdak yapının zamanla yıpranarak aşınması söz konusudur. Vücudun bütün yükünü taşıdığı için en çok şiddete maruz kalan bölge olan diz eklemine binen yük toplam vücut ağırlığının 3 katı kadardır. Bunlara ek olarak kilo, kötü kullanım, travma, eklem çevresindeki kasların yetersizliği, çevresel faktörler ve genetik etkenlerin de olmasıyla diz kireçlenmesi kaçınılmaz hale gelebilir.

Diz kireçlenmelerinde yaş ve kişinin ağırlığı önemli rol oynar. Yaşla birlikte dokulardaki yıpranmalar artarak eklem kayganlığı ve kıkırdak yapımı azalır. Kilo nedeniyle de dizin üstüne binen yük fazla olduğu için kireçlenme riskinde artış görülür. Kireçlenmede en çok etkilenen bölüm eklem kıkırdağıdır. Kıkırdakta incelme olması sonucunda eklem aralığında daralma meydana gelir. Kıkırdak altındaki kemikler de incelip yıpranırlar. Bunun sonucunda hareket kabiliyeti azalarak şiddetli ağrılar oluşur. Hastalarda diz çökme, merdiven inip çıkma, sandalyeye oturup kalkma sırasında sıkıntılar meydana gelir. Diz hareketleri kısıtlanarak şişme ve şekil bozuklukları da görülür.

Diz Kireçlenmesinin Nedenleri Nelerdir?

• İlerleyen yaşla birlikte eklem kıkırdağının dayanıklılığının azalması
• Kişinin aşırı kilolu olması
• Kas zayıflığı
• Diz yaralanmaları
• Daha önce meydana gelen menisküs ve ön çapraz bağ yırtıkları, kıkırdak yaralanmalarının dizde aşınmalara yol açması
• Ailesel faktörler

Diz Kireçlenmesinin Belirtileri Nelerdir?

İlerleyen yaşla birlikte görülme olasılığı daha yüksek olan diz kireçlenmelerinde ilk karşılaşılan belirti ağrıdır. Bu ağrı hastalığın derecesine göre artış gösterir. Gün içerisinde uzun süreli faaliyet sonrasında ağrının yanında şişlik ve sertlik de oluşabilir.

• Kireçlenmenin meydana geldiği dizde gıcırdama sesi ya da kazınma hissi oluşur.
• Uzun süre hareketsiz kalındığında tutukluk meydana gelir. (Özellikle sabahları olur.)
• Nadir olmakla birlikte şekil bozuklukları oluşabilir.

Diz kireçlenmesi problemlerinde tedavi için hangi yöntemin kullanılması gerektiğini doktorunuz gerekli tetkikleri yaparak belirler. Hastalığın derecesine göre uygun tedavi yöntemi belirlenir. Özellikle genç hastalarda fizik tedavi, ilaçla tedavi gibi cerrahi dışı yöntemler belirlenirken, ileri derecede kireçlenmesi olan yaşlı hastalarda cerrahi tedavi gerekebilir.

Diz Kireçlenmesinin Ameliyatsız Tedavisi

İleri derece olmayan diz kireçlenmeleri ameliyatsız yöntemlerle tedavi edilebilir. Hatta tanı olarak ileri seviyede kireçlenmesi olup pratikte çok şikayeti olmayan, aşırı ağrılardan ve yürüme zorluklarından yakınmayan hastalara da ameliyatsız yöntemler uygulanabilir. Ameliyatsız yöntemlerin bazılarını doktor değil hasta uygular. Bunlar yaşam modifikasyonlarıdır. Kilo vermek, diz ekleminin çevresindeki kasları güçlendirmek ve dinlenmek yaşam düzenlemelerine girer. Bunların dışında PRP ve kök hücre gibi oldukça etkili ameliyatsız yöntemler de mevcuttur. Diz kireçlenmesinin ameliyatsız tedavi yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Vücut ağırlığınızı düşürerek dize binen yükü azaltmak.
• Dizlerdeki kas ve bağları güçlendirmek için düzenli egzersizler yapmak.
• Sıcak ve soğuk kompres uygulamaları
• Baston, dizlik ya da yumuşak tabanlı ayakkabı gibi destek sağlayıcılar kullanmak
• İstirahat etmek
• Ağrı kesici, iltihap giderici ilaçlar kullanmak
• PRP uygulaması (Trombositten Zengin Plazma)
• Kök hücre tedavisi

PRP hakkında daha fazla bilgi  almak için PRP tedavisi yazımızı okuyabilirsiniz.

Kök hücre hakkında daha fazla bilgi almak için kök hücre tedavisi yazımızı okuyabilirsiniz.

Diz Kireçlenmesi Ameliyatı (Diz Protezi Ameliyatı)

Diz kireçlenmesi ameliyatı denilince akla ilk olarak protez ameliyatı gelir. Ancak tek ameliyat seçeneği protez değildir. Bazı diz kireçlenmelerinde artroskopik cerrahi ile tedavi sağlanabilir. Özellikle erken dönemdeki kireçlenmelerde diz artroskopisi ile kıkırdaklar temizlenerek uzun süreli bir rahatlama sağlanabilir. Ancak ileri seviyedeki vakalarda protez gerekebilir.

Diz protezi ameliyatı aşınan eklem yüzlerinin metal ve polietilenden imal edilen ve eklem hareketi için tasarlanan özel parçalar ile kaplanarak hastaya yapay bir eklem oluşturulması işlemidir.

Diz eklemini oluşturan kemiklerdeki aşınmış olan kıkırdak dokusu ince bir kemik tabakası ile birlikte kesilerek çıkartılır. Daha sonra uygun boyutlarda seçilen protez parçaları dolgu maddesi kullanılarak, hazırlanan kemik yüzeylere tutturulur. Eklem yüzeyleri metal ve plastikten yapılmış parçalarla yeniden kaplanır. Daha fazla bilgi için diz protezi yazımızı okuyabilirsiniz.

Diz Protezi Ameliyatı Sonrasında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

• Ameliyattan sonra aynı gün ekleme tam yük verilerek hasta yürütülebilir.
• Ev düz ayak olmalı, eğer iki katlıysa hastanın tüm ihtiyaçları alt katta toplanmalıdır.
• Halı köşeleri çok tehlikeli olabilir. Halılar ya kaldırılmalı ya da kenarları bantla sabitlenmelidir. Aksi takdirde özellikle gece tuvalete çıkıldığında düşülebilir ve tehlikeli sonuçlar doğabilir.
• Fizik tedavi ve rehabilitasyon talimatlarına uyulmalıdır. İyi bir iyileşme süreci iyi bir fizik tedavi süreciyle doğru orantılıdır.
• Ameliyattan sonra verilen ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Yüksekten atlamak gibi dizi aşırı zorlayacak hareketlerden kaçınmak gerekir.
• Sağlıklı vücut ve eklemler için düzenli spor yapmak metabolizmanızın aktif olarak çalışmasını ve eklemlerin zinde kalmasını sağlayacaktır. Ancak yapılacak yanlış bir hareket diz eklemlerinize zarar vereceği için doktor kontrolünde ve profesyonel bir kişiyle yapılmalıdır.
• Bilinçli yapılacak kas antrenmanlarıyla güçlü bir kas sistemi oluşturup eklemler rahatlatılıp desteklenebilir.
• Eklemleri zorlamadan yapılacak bisiklete binme, yüzme gibi sporlar yine sağlıklı eklemler için gereklidir.
• Eklem sorunlarına eğilimliyseniz mutlaka vücut kitle indeksine uygun kiloda olmanız gerekir.
• Kontrolsüz ağır yükler taşımak eklemlerde problemlere neden olacağından olabildiğince kaçınmak gerekir.