Donuk Omuz Sendromu

Kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde bozan donuk omuz sendromu ağrı ve ilerleyici hareket kısıtlılığı ile karakterize bir hastalıktır. 40 yaş üstü kişilerde ve kadınlarda daha sık görülen donuk omuz, üst kol kemiğin top ucunu çevreleyen ve eklem içerisinde tutan güçlü bağ dokusunun yapışmasına, kalınlaşmasına ve iltihaplanmasına neden olur. Bu durum eklemi yağlayan ve sürtünmeyi önleyen sinovyal sıvıyı sınırlandırarak ağrı ve katılık oluşmasına yol açar.

Donuk omuz hastalığında 3 evre vardır.

• İlk evre donuklaşma evresidir. Omuz kapsülü adı verilen bağ dokusu giderek daha da iltihaplanır. Ağrı ve katılık artarak eklemi rahat bir şekilde kullanma yeteneği kısıtlanır. Belirtiler geceleri şiddetlenir.
• İkinci evre donma evresidir. Omzun en katı ve en zor hareket ettirildiği zamandır. 4 ay ile 1 yıl arası zaman alır. Bu evrede ağrı hafiflese de hasta yemek yeme, kıyafet değiştirme gibi günlük ihtiyaçlarını karşılamada oldukça zorlanır.
• Üçüncü evre çözülme evresidir. Ağrılar hafiflemeye başlayarak hareket kabiliyetleri yavaş yavaş geri kazanılır.

Donuk Omuz Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Donuk omuz hastalığında ilk karşımıza çıkan şikayet, uyumayı engelleyebilecek seviyedeki omuz ağrılarıdır. Bu ağrılar omzunuzu hareket ettirirken artış gösterir. Hareket kısıtlığına neden olarak günlük aktivitelerinizi yerine getirmenize engel olur. Belli bir noktadan sonra kolunuzu hareket ettiremez ya da döndüremez duruma gelirsiniz.

Donuk Omuz Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

• Düşme, çarpma gibi travmalardan sonra omzun uzun süre sabit tutulması,
• Omuz kireçlenmesi, kaslarda tam veya kısmi yırtıkların zamanında tedavi edilmemesi,
• Kas yırtılması ya da kırık gibi nedenlerden dolayı geçirilen omuz ameliyatlarından sonra omzun sabit tutulması,
• Diyabet,
• Kalp krizi ve kalp ameliyatları donuk omuz sendromuna neden olabilir.

Donuk omuz gelişmesindeki temel etken omzun uzun süre sabit tutulmasıdır. Bu nedenle omuz sağlığını korumak için önerilen egzersizler yapılarak omuz açıklığı koruma altına alınmalıdır. Tedavinin ertelenmesi hastanın hareketlerinin kısıtlanmasına ve iyileşme sürecinin uzamasına neden olur.

Donuk Omuz Sendromunun Tanısı Nasıl Konulur?

• Hastalığın belirtileri ve hastanın sağlık geçmişi hakkında bilgi edinilir.
• Kol kaldırılıp döndürülerek ağrıya yol açıp açmadığı ve problemli kolun hareket açıklığı kontrol edilir.
• Omuzla ilgili başka herhangi bir sorun olup olmadığının belirlenmesi için röntgen çekilir.
• Bilgisayarlı tomografi, MR gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak hastalığın evresi tespit edilir.

Donuk Omuz Tedavisi

Donuk omuzda tedavi planına başlamadan önce hastalığın hangi aşamada olduğunun belirlenmesi gerekir. Hastanın semptomlarının, tıbbi geçmişinin ve omuz eklem hareketlerinin değerlendirilmesiyle uygun tedaviye başlanır. Ameliyatsız tedaviler veya cerrahi tedaviler uygulanabilir.

Ameliyatsız Donuk Omuz Tedavisi

Donuk omuz tedavisinin ilk aşamasında inflamasyon ve ağrının önlenmesi için belli bir egzersiz programının yanında ilaçlar verilir.

Bilinçsizce yapılacak egzersizler hastalığın seyrinde artışa neden olabileceğinden bir fizyoterapist eşliğinde yapılması eklem hareketlerinin yeniden kazanılmasını sağlar. Egzersizler gerdirme ve eklem hareket açıklığını artırmaya yöneliktir.

Fizik tedavi yöntemleriyle yeterli iyileşmenin sağlanamaması durumunda takviye olarak eklem içine steroid  (kortizon) enjeksiyonu yapılır.

Donuk Omuz Ameliyatı

İltihap gideren ilaçlara, eklem içi enjeksiyonlara, fizik tedavi ya da manipülasyonlara (kapsül ve bağlar serbest kalana kadar kolun yavaşça hareket ettirilmesi işlemi) rağmen hastanın şikayetlerinde herhangi bir azalma olmuyorsa özellikle üçüncü aşama omuzlarda cerrahi tedavi seçeneği düşünülür.

Cerrahi tedavinin amacı sert olan omuz kapsülünü gevşetmek ve esnetmektir. Omuz eklem kapsülünde olan yapışıklıklar giderilerek kısıtlanan hareketlerin geri kazandırılması sağlanır. Ameliyat sonrasında fizik tedaviye bağlı kalınıp güç ve hareketlilik sürdürüldüğü taktirde ameliyattan iyi sonuç alınacaktır. Donuk omuz sendromunun cerrahisinde artroskopi yöntemi kullanılır. Artroskopik cerrahi bir tür kapalı ameliyat yöntemidir. Vücutta büyük kesiler açılmadan, 0,5 cm’lik deliklerden girilerek hem görüntüleme hem tedavi sağlanır. Özel kamera ve fiberoptik ışıklarla bir delikten girilerek sorunlu alan görüntülenirken, diğer delikten tedavi araçları gönderilir. Cerrah, karşısındaki yüksek çözünürlüklü monitörden ameliyat alanını izler ve tedaviyi gerçekleştirir. Daha fazla bilgi için omuz artroskopisi yazımızı okuyabilirsiniz.

Donuk Omuz Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Donuk omuz tedavi edilmediğinde hastaların hareketlerinde kısıtlılık, dokularda ve işlevde bozuklukluk kalabilir. Öte yandan hastalar tedavi edilmezse uzun yıllar aynı şikayetlerle mücadele etmek zorunda kalır. Hastalığın süresi hastaya göre değişmekle birlikte araştırmalara göre şikayetlerin başladığı günden itibaren 2-10 yıl arası devam eder. Eğer hareket kısıtlılığı varsa ve düzeltilmediyse ileri yaşlarda omuzda ciddi fonksiyon kaybı kalabilir.

Donuk Omuz Ameliyatı Sonrası

Genellikle ameliyattan bir gün sonra taburcu işlemi gerçekleştirilir. Donuk omuz ameliyatının başarısı için rehabilitasyon süreci çok önemlidir. Bu yüzden ameliyat günü odaya geçildikten hemen sonra hafif egzersizlere başlanır. Özellikle ilk gün ağrı şikayeti olabilir. Basit ağrı kesicilerle kolayca kontrol altına alınabilir. Fizik tedavi sürecine ertesi gün başlanır. Ameliyattan önce hastalar ağrı şikayetlerinden rahat yüzü göremeyip hareket etmekte zorlanırken ameliyattan sonra ağrılar tamamen geçer, hareket kısıtlılığı tam ya da tama yakın oranda son bulur.