Eklem içerisinde meydana gelen problemleri tetkik ve tedavi etmek amacıyla kullanılan yöntem olan artroskopi diz eklemiyle birlikte, omuz, kalça, el bileği ve ayak bileği eklemlerinde de uygulanır. Artroskopi ameliyatında hastanın vücut bütünlüğüne en az etki edilerek en fazla faydayı sağlamak hedeflenir.
Artroskopi, minimal invaziv bir cerrahidir. Cilde büyük kesiler açılmaz, bunun yerine olabilecek en küçük kesilerle tedavi sağlanır. Bu nedenle kapalı ameliyat yöntemi olarak da anılır. En büyük avantajı da küçük kesi açılması nedeniyle özellikle ameliyat sonrasında çok kısa sürede iyileşme imkanı tanıması, daha az ağrı hissedilmesi ve hastaya konforlu bir süreç yaşatmasıdır.
Yaklaşık 0.5 cm boyutundaki birkaç delikten girilerek gerçekleştirilen artroskopi yönteminde özel tedavi ve görüntüleme cihazları kullanılır. Bir taraftan tamir işleminin yapılacağı araçlar hasarlı bölgeye gönderilirken diğer taraftan da ince boruların içine yerleştirilmiş yüksek çözünürlüklü kamera ve fiberoptik ışık kaynağı ile görüntüleme sağlanır. Cerrah, karşısındaki yüksek çözünürlüklü monitörden hasarlı bölgeyi tüm netliğiyle izleyerek tamir işlemini gerçekleştirir. Rahat inceleme ve kolay görüş sağlaması amacıyla görüntüler normalden daha büyüktür. Bu durum hekime daha geniş bir görüş açısı sağlar . Artroskopi işleminde, zarar gören kısımlar hem tespit edilir hem de onarılır. Ameliyat sırasında cerraha, ameliyat sonrası süreçte hastaya konfor sağlar.
Artroskopi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Büyük eklemleri ilgilendiren sorunların çoğunda tanı ve tedavi için artroskopiden faydalanılır.
- Eklem kıkırdakları ya da bağlarında yaralanma olması durumunda,
- Ağrı, şişkinlik ve iltihaplanmanın nedeninin tespit edilmesinde,
- Eklemin sabitliğini kaybetmesi durumunda,
- Erken dönem eklem kireçlenmelerinin tedavisinde,
- Travma ve hastalık sonrasında hastada oluşan hareket kısıtlığının ortadan kaldırılmasında,
- Tekrarlayan omuz çıkıklarının onarımında,
- Kas sıkışması tedavisinde,
- Dirsek, kalça, omuz, ayak bileği ve el bileği gibi eklem hastalıklarının tanı ve tedavisinde artroskopiden yararlanılır.
Artroskopinin Avantajları Nelerdir?
Artroskopinin özellikle iyileşme sürecinde hastaya bariz avantajları vardır. Bu avantajı anlamak için açık ameliyatta yapılan yaklaşık 10-15 cm’lik kesiyle artroskopik cerrahide yapılan 0,5 cml’lik kesiyi karşılaştırmak yeterli olacaktır. Tedavi alanı ne kadar küçükse iyileşme süreci de o kadar hızlı ve ağrısız olacaktır. Öte yandan işin içine ne kadar çok teknoloji girerse hata yapma olasılığı da o kadar düşer. Bu nedenle ameliyat sonrası sürecin yanı sıra ameliyat sırasında da avantajlar sağlar. Cerrah, yüksek çözünürlüklü kamera ve monitör ekipmanı sayesinde açık cerrahiden dahi daha net görüşe sahip olur. En önemli avantajlarından biri de komplikasyon riskinin oldukça düşük olmasıdır.
- Hasta daha hızlı iyileşir.
- Normal hayatına daha hızlı döner.
- Aynı gün ayağa kalkar.
- Hastaneden aynı gün ya da ertesi gün taburcu olur.
- Ameliyat sonrası egzersizlere daha erken başlar, bu da iyileşme süresini doğrudan etkiler.
- Yara izi çabuk iyileşir.
- Büyük kesi açılmadığı için işlem yapılan bölgede boylu boyunca yara izi olmaz. 0,5 cm’lik küçük deliklerden işlem yapıldığı için çok küçük yara olacaktır. Bu izler de kısa sürede görünmeyecek hale gelir.
- Komplikasyon riski açık ameliyata göre daha düşüktür.
- Aktif spor yapan kişilerin spora dönüş şansları oldukça yüksektir.
- Diz eklemini içeren olgularda kıkırdak ve bağ doku hasarları başarılı bir şekilde onarılır.
Diz Artroskopisi
Artroskopi yönteminin en sık kullanıldığı bölgelerin başında diz gelir. Öyle ki, artroskopik cerrahi sayesinde menisküs ve bağ yaralanmalarında açık ameliyatın yeri hiç kalmamıştır. Sinovit ve kıkırdak hasarlarında da artroskopik yöntem kullanılabilir. Daha fazla bilgi için diz artroskopisi yazımızı okuyabilirsiniz.
Omuz Artroskopisi
Tekrarlayan omuz çıkıklarında, rotator manşet yırtıklarında, kas sıkışmalarında, eklem içi serbest cisimlerin çıkarılmasında, erken dönem omuz eklem kireçlenmelerinde omuz artroskopisine başvurabiliriz. Ortopedi uzmanları artroskopiyi tıpkı diz hastalıklarında olduğu gibi omuz hastalıklarında da sıklıkla tercih eder. Daha fazla bilgi için omuz artroskopisi yazımızı okuyabilirsiniz.
Ayak Bileği Artroskopisi
Ayak bileği artroskopisi, kıkırdak lezyonlarda, yumuşak doku travmalarında, kemik sıkışmasından kaynaklı ağrılarda, eklem içindeki serbest cisimlerin çıkarılmasında, ayak bileği kireçlenmelerinde ve bağ yaralanmalarında tercih edilir. Daha fazla bilgi için ayak bileği artroskopisi yazımızı okuyabilirsiniz.
Kalça Artroskopisi
Özellikle femoroasetabular sıkışma sendromu ve labrum yırtıklarının tedavisinde kalça artroskopisi tercih edilebilir. Uyluk kemiğinin fazladan çıktı olması ve/veya yuva kısmının kenarlarının gerekenden büyük ve derin olması durumuna femoroasetabular sıkışma sendromu denir. Kalça artroskopisi ile bası yapan kemik çıkıntılar tıraşlanarak sıkışma ortadan kaldırılır. Kalçada conta görevi gören (dizde menisküs gibi) labrumun zorlanarak yırtılması durumunda da yine kalça artroskopisiyle onarım sağlanabilir. Ayrıntılı bilgi için kalça artroskopisi yazımızı okuyabilirsiniz.
Dirsek Artroskopisi
Dirsek artroskopisi son yıllarda duyulmaya başlanan ancak halen daha birkaç merkezde yapılabilen bir kapalı ameliyat yöntemidir. Dirseğin 2 yanından ve arkasından açılan 0,5 cm lik delikler vasıtasıyla uygulanır. Özellikle kıkırdak problemlerinde, eklem içi serbest parçaları çıkarılmasında, eklem içi sinovitlerde dirsek artroskopisine başvurulabilir. Daha fazla bilgi için dirsek artroskopisi yazımızı okuyabilirsiniz.
Artroskopi Sonrası İyileşme Süreci
Artroskopi işlemi sonrasında iyileşme dönemi açık ameliyatlara oranla daha hızlı olur. Hasta aynı gün ayağa kaldırılır, genellikle aynı gün içerisinde ya da ertesi gün evine dönebilir. Hafif egzersizlere hemen başlanabilir. Kesiler çok küçük olduğu için ağrı da açık ameliyata göre azdır. Yapılan işleme bağlı olarak hekim, eklemi korumak için atel, askı, ya da koltuk değneği kullanmanızı önerebilir. Artroskopiden sonra eklemler için fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci erkenden başlanabilir. Egzersizlere ve fizik tedaviye erken başlanması iyileşme sürecinin de hızlı ilerlemesini sağlayacaktır. Ameliyat sonrasında hareket kısıtlılığıyla çoğunlukla karşılaşılmaz.