Karpal tünel sendromu, bilek bölgesinde median sinirin sıkışması ile oluşan kompleks bir sendromdur. Median sinir elin avuç kısmında bulunur ve karpal tünelden geçen tek sinirdir. Bu sinirin karpal tünelde sıkışması işlevini yitirmesine neden olur. Baş parmak, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağına his vermenin yanı sıra başparmak çevresindeki kasları da kontrol eder.
Vakaların çoğunda ağrılar geceleri artarak ilk üç parmağa yayılır. Yanma, uyuşukluk ve güçsüzlükle ortaya çıkar. Bunun sebebi uykuda kas aktivitesinin olmaması, yatay pozisyon dolayısıyla da median sinirde dolaşım bozukluğu olmasıdır.
Sürekli ellerini kullanarak iş yapanlarda karpal tünel sendromu sıklıkla görülür. 40 yaş üzeri erişkin kadınlarda görülme olasılığı daha fazladır. Ev işleriyle uğraşanlar, bilgisayar başında uzun süre vakit geçirenler, bir müzik aleti çalanlarda da karpal tünel sendromu görülme olasılığı yüksektir.
Karpal Tünel Sendromu Belirtileri
- Zamanla artan el ve ön kol ağrıları,
- İlk üç parmakta meydana gelen uyuşmalar,
- El kaslarının zayıflaması,
- İleri evrelerde parmaklarda yaşanan güç kayıpları,
- Parmaklarda elektrik çarpması hissi.
Karpal Tünel Sendromunun Nedenleri
Karpal tünel sendromu el bileğinin zorlanması sonucu oluşur. Bu nedenle bileklerini sürekli bükerek çalışan kasaplarda, tekstilcilerde, ev kadınlarında, bilgisayarla uğraşan kişilerde sık karşılaşılır. Kadınlar ve 40 yaş üstündeki kişiler daha fazla risk altındadır. Bunun nedeni karpal tünel sendromunun hormonlarla da ilişkili olmasıdır. Aynı doğrultuda hamilelerin büyük çoğunluğunda hamilelikleri boyunca karpal tünel sendromu görülür. Hormonlardan dolayı görülen sinir sıkışması hamileliğin sonlanmasıyla ortadan kalkar. Şeker hastalığı, hipotiroidi, obezite, gut ve romatoid artrit gibi hastalıklar da el bileğinde sinir sıkışması hastalığına yol açabilir.
Kimlerde Karpal Tünel Sendromu Riski Fazladır?
El bileğini zorlayan meslek grupları (Halı dokumacıları, tekstilciler, kasaplar, ev hanımları)
Bilgisayarda fazla vakit geçirenler
Akıllı telefon bağımlıları (Özellikle büyük ve dokunmatik ekranlı telefon kullananlar el bileklerini zorladıklarından karpal tünel sendromu için ciddi adaylardır.)
Elini başının altına sokarak uyuyanlar
Piyano çalanlar
Telli çalgı kullananlar
Kadınlar
40-60 yaş aralığındaki kişiler
Hamileler
Şeker, tiroit, obezite, gibi hastalıkları olanlar
Karpal Tünel Sendromunun Tanısı
Karpal tünel sendromunda tanı öncelikle fizik muayene ile konulmaktadır. El, bilek, omuz ve boyun detaylı bir şekilde muayene edilir. Kas gücünüze, bileklerinizde herhangi bir şişme, deformasyon, hassasiyet olup olmadığına bakılır. Sinir iletim testleri yapılır. Bu testin adı da EMG’dir.
EMG hastada herhangi bir sinir ya da kas hasarı olup olmadığının elektriksel aktivite ile ölçülmesidir. Sinir sıkışması hastalıklarında ilk kullanılan tanı yöntemidir. EMG testinde en çok uygulanan yöntemler sinir ileti çalışmaları ve iğne EMG’sidir. İğne EMG’de kaslar iğne temasıyla incelenir. Sinir ileti çalışmalarında ise vücuda uyarıcı elektrodlar yapıştırılır. Sinirlerin belirli noktalarına uyarılar verilir. Bu sayede sinirlerdeki sinyaller ortaya çıkarılır. Çıkan sonuçlar değerlendirilerek hastalığa ve yaygınlığına dair bilgiler elde edilir.
Karpal tünel sendromunun tanısı için genellikle EMG yeterli olur. Ancak nadiren kemik ve doku resimlerinin ses dalgaları kullanılarak çıkarılmasına dayanan ultrason işleminden, MR görüntülemesinden ve elektrofizyolojik testlerden de yararlanılabilir.
Karpal tünel sendromu tedavisinde ağrı ve parestezilerin (uyuşma, karıncalanma ve yanma hissi) azaltılması, kas gücünün devamı ya da artırılması ve el fonksiyonlarının sürdürülmesi hedeflenir. Tedavide öncelikle ilaç tedavisi ve fizik tedavi, ikinci olarak da cerrahi tedavi uygulanır.
Karpal Tünel Sendromu Tedavisi
Karpal tünel sendromunun tedavi şekilleri ikiye ayrılır. Bunlar konservatif (koruyucu) ve cerrahi yöntemlerdir. Hastalığın ilk evrelerinde cerrahi olmayan yöntemlere başvurulur. İlaç tedavisi, bilek hareketlerinin kısıtlanması, dinlenme ve çeşitli fizik tedavi uygulamaları önerilir. Eğer hastalık ilerlemişse tedavisi cerrahidir. Çünkü tedavi edilmediği taktirde kaslarda geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabilir. Cerrahi yöntemler olarak standart insizyonla (kesi) açık cerrahi, mikrocerrahi veya endoskopik cerrahi yöntemleri kullanılır. Sıklıkla tercih edilen açık cerrahi yöntemidir. Bunun nedeni median sinirin görülerek dekomprese edilmesidir. Cerrahi operasyonda tünel gevşetilerek median sinir rahatlatılır ve hasta operasyon sonrasında gün içerisinde evine dönebilir.
Karpal Tünel Sendromundan Korunma Yolları
Karpal tünel sendromundan korunmak için günlük el ve kol aktivitelerinin azaltılarak olabildiğince dinlendirilmesi gerekir.
El bileği ve parmak egzersizleri yaparak uzun süre aynı pozisyonda kalmaması sağlanmalıdır.
Vücut kitle indeksine uygun kiloda bulunmak kan akışının ve sinirlerin doğru bir şekilde çalışmasını sağladığı için hastalığa yakalanma riskini azaltır.
Bilgisayar kullanılması durumunda da el bileğinin uygun pozisyonda olması ve sık sık molalar verilerek el bileğinin ve parmakların gerilip bükülmesi büyük önem taşır.
Bunun yanı sıra el bileğinin uzun süreli ve güçlü şekilde aşağı yukarı hareketlerinden, bir şeyi çok sıkı tutmaktan ve aşırı yük taşımaktan da kaçınmak gerekir.
Haftada 3 gün, en az 45 dakika yapılacak düzenli ve tempolu yürüyüşlerle kan akışı artırılabilir ve hastalıktan korunmaya katkı sağlanabilir.