Robotik Diz Protezi Ameliyatı

Diz eklemindeki kıkırdakların tamamen yıpranmış olması durumunda buradaki eklemlerin yerlerine eklemi taklit ederek eklemin görevlerini yerine getiren birtakım materyaller konulmalıdır. Bu materyallerin konulması işlemine diz protezi ameliyatı denir. Diz protezi ameliyatı sırasında protezlerin yerlerine milimetrik biçimde konulmasına yardımcı olan son teknolojiye ait sisteme ise robotik navigasyonlu diz protezi ameliyatı adı verilir. Robotik diz protezinden önce diz kireçlenmesi ve manuel diz protezi ameliyatını anlatalım.

Diz Kireçlenmesi

Diz kireçlenmesi diz eklemindeki kıkırdak yapıların zamanla yıpranarak aşınmasıdır. Bunda en önemli iki faktör ilerleyen yaş ve aşırı kilodur. Eklemi oluşturan kemiklerin birbirlerine sürtmesi zamanla bu bölgenin yıpranmasına yol açar. Kullanım şekli ise bu süreci hızlandırabilir. Vücudun tüm yükünü taşıyan diz eklemine aşırı kilodan dolayı ekstra yük binmesi de kireçlenmeyi hızlandıran en önemli etkenlerden biridir. Diz kireçlenmesi tedavisindeki ilk amaç kireçlenme henüz başlangıç seviyelerindeyken müdahale edip ilerlemesini durdurmak ya da yavaşlatmaktır. Çünkü kireçlenen eklemi eski haline döndürmek mümkün değildir. Tamamen ilerlediğinde ise tek çare diz protezi ameliyatıdır.

Diz Protezi Ameliyatı

Diz kireçlenmesinin yol açtığı bir numaralı şikayet ağrıdır. Ağrı şikayeti hastalığın seviyesiyle doğru orantılıdır. Her zaman olmasa da kireçlenmenin boyutu ne kadar ilerlerse ağrının şiddeti de o kadar artar. Önceleri yol yürürken ve dizi zorlarken meydana gelen ağrı belli bir zaman sonra uykudan uyandıracak kadar şiddetli olabilir. Ağrıya hareket kısıtlılığı ve yürüyememe bulguları da eşlik edebilir. Eğer diz kireçlenmesi ileri derecedeyse, ağrılar gece uyutmayacak kadar ciddiyse, yürüme zorlukları başlamışsa, kısacası hayat konforu ciddi anlamda düşmüşse diz protezi ameliyatı gerekebilir.

Diz protezi, zamanla yıpranarak kaybolan eklem yüzeylerinin yerine konulan materyallerin adıdır. Bu materyaller vücuda tam olarak uyumludur ve eklemleri birebir taklit ederler. Açık ameliyat yöntemiyle yapılır, ortalama 60 dakika sürer.

Robotik Navigasyonlu Diz Protezi Ameliyatı

Robotik navigasyonlu diz protezi cerrahisi, gelişen teknolojinin sağlık sektörüne kazandırdığı yeniliklerden biridir. Yüksek maliyeti nedeniyle ülkemizde çok az kurumda bulunan bu son teknoloji sayesinde manuel olarak yapılan tüm hesaplama işlemlerinin bilgisayar ortamında gerçekleştirilmesi sağlanır.

Diz protezi ameliyatında kıkırdaklar tamamen temizlendikten sonra ve protezler konulmadan önce yerleri hesaplanmalıdır. Klasik diz protezi cerrahisinde bu hesaplamalar manuel olarak yapılır. Robotik diz protezi cerrahisi tüm açıları milimetrik olarak hesaplayarak hata ihtimalini ortadan kaldırır. Tam yerine yerleştirilen protezlerin ömrü uzar, hasta konforu artar.

Ameliyattan önce diz ekleminin bilgisayarlı tomografi (BT) filmi çekilir. Tomografi ile dizin üç boyutlu modeli oluşturulur. Oluşturulan model robota (yazılıma) aktarılır. Yazılım, ameliyat sırasında protezin pozisyonunun en doğru şekilde yapılmasına imkan verir. Robot, cerraha, protez yuvasının doğru hazırlanması ve yerleştirilmesi için kılavuzluk yaparken önceden yapılan hesaplamaların doğru biçimde kullanılması için görsel ve dokunsal bildirimler verir. Cerrah ameliyatı yapar, robot ise cerrahın hesaplama dışına çıkmasını engeller.

En tecrübeli ortopedi cerrahı bile manuel olarak hesaplama yaptığında küçücük de olsa yanılabilir. Ancak yazılım ameliyatta dizin bütün kıvrılma açılarıyla protezin uyumunu kinematik olarak değerlendirir. Bu sayede hastanın kendi anatomisine özel şekilde son derece hassas ve yüksek doğruluk payıyla protezi yerleştirme işlemi gerçekleştirilir. Hata ne kadar az olursa protezin -özellikle ilerleyen yıllarda- sorun çıkarma olasılığı da o kadar düşer. Özellikle gevşeme komplikasyonu en aza indirilir, protez ömrü maksimuma çıkarılır.

Robotik Diz Protezinin Avantajları

• Daha güvenlidir.
• Yumuşak doku hasarı daha düşüktür.
• Hastanede kalış süresi daha azdır.
• İyileşme daha hızlıdır.
• Komplikasyon riski daha düşüktür.
• Protez ömrü daha uzundur.