Skolyoz (Omurga Eğriliği)

Omurganın sırt ya da bel bölgesinde görülebilen sağa ya da sola doğru olan eğriliğine skolyoz denir. Normal ve sağlıklı olan omurgada omurlar arkadan bakıldığında boyun, sırt ve bel bölgeleri düz bir hat şeklinde uzanır. Skolyozda ise bu durum sağa ya da sola eğrilme şeklinde olur. Skolyoz birçok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi farklı yaşlarda ve omurga yapısının çeşitli bölgelerinde de görülebilir.

Skolyoz omurgada yaptığı dönme ve açılanma nedeniyle kişinin tüm vücudunda değişikliklere neden olur. Göğüs kafesi, sırt ve bel bölgesi, vücudun ortasında yer alan, dik duruş, dayanıklılık ve denge sağlayan abdominal kasları fazlasıyla etkileyerek deformasyonlara yol açar. Bu sebeple her hastanın kas ve iskelet sistemi kişiye özel olarak incelenir. Hastaya uygun tedavi seçeneklerinin yanı sıra fizyoterapi ve egzersizler de yine hastaya uygun şekilde hazırlanır

Skolyoz Belirtileri

• Omurgaya arkadan bakıldığında sağ ya da sola doğru olan eğrilikler,
• Düz bir hat şeklinde durmayan omuzlar,
• Kalça ya da omzun çıkıntı yapması,
• Sırt ve belde ağrı olması,
• Nefes alıp vermede yaşanabilecek zorluklar.

Özellikle çocukluk çağında kendini belli eden skolyozu erken teşhis etmek için anne-babaların, belirtileri iyi bilmesi gerekir. Banyodan sonra çocuklarının sırtına bakmaları eğriliği fark etmeleri için yeterli olabilir. Eğer eğrilik biraz barizleşirse omurganın “s” şeklini aldığı görülebilir. Skolyozu olan kişilerin bir omuzu yukarıdadır. İleri vakalarda kalçada çıkıntı ve nefes alıp vermeden zorlanmalar görülebilir.

Skolyozun Nedenleri

Skolyoz hastalığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte doğuştan olabileceği gibi doğumdan sonraki gelişim sürecinde de ortaya çıkabilir. Hastalık kemik kaynaklı, travmatik ya da nörolojik özellikler de taşıyabilir. Yetişme çağındaki çocukların geleceğini önemli ölçüde tehdit ettiğinden erken teşhis edilmesi ilerlemeyi durdurmada ve hastalığın tedavisinde önemli rol oynar.

Hastanın yaşına, skolyozun tipine, eğriliğin derecesine ve ne kadar büyümenin kaldığına bakılarak nasıl bir tedavi yöntemi uygulanması gerektiği belirlenir. Tedavide esas amaç eğriliğin ilerlemesini önlemektir.

Skolyoz Tedavisi

Tedavi 4 grupta incelenir.

20 – 25 dereceden az olan eğrilikler için gözlem yapılır. Skolyoza özel fizik tedavi egzersizleri fayda sağlar. Nadiren de olsa solunum ve kardiyolojik bulgular ortaya çıkabileceğinden solunum kapasitesi egzersizlerle artırılmaya çalışılır.

Eğriliğin 20 – 40 derece arasında ve büyüme riski olan hastalarda korse tedavisi uygulanmaktadır. Omurlardaki eğriliğin 40 ve üstünde olması durumunda cerrahi yönteme başvurulur. Akciğer gelişiminin tamamlandığı ergenler ve erişkinlerde düzeltme ve dondurma (sabitleme) ameliyatları yapılır. Belli aralıklarla çekilen röntgen ve fizik muayeneleriyle eğrilikte artış olup olmadığı gözlenir.

Skolyoz Ameliyatı Sonrasında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Hasta taburcu edildikten sonra pansumanlarını düzenli olarak yaptırarak doktoru tarafından verilen ilaçları kullanmalıdır.

Dikişler alınana kadar mümkün olduğunca ameliyat yeri temiz tutulmalı ve su ile temas ettirilmemelidir.

Ameliyat gününden 20 gün sonra dikişleri aldırmak ve kontrol amaçlı doktora gitmek gerekir.

Dikişlerinde herhangi bir akıntı, kötü koku, kızarıklık ya da  ısı artışı gibi belirtilerin olması durumunda vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Ameliyattan sonra hastanın aktif hayatına dönme süresi yaş, ameliyat öncesi sağlık durumu ve ağrının derecesine göre değişiklikler gösterir.

Omurga Sağlığını Korumak İçin Öneriler

Doğru duruş, vücut fonksiyonlarının en yüksek seviyede olmasını sağlamak açısından oldukça önem taşır. Kaslar, eklemler ve bağlar daha sağlıklı bir şekilde çalışır.

Otururken omuzların ve sırtın aynı hizada olmasına özen gösterilmelidir. Doğru duruş, kasların düzgün kullanılmasıyla kemik ve eklemlerin de sağlıklı çalışmasını sağlar. Düzenli egzersizlerle, spor yaparak ve hareketsiz bir yaşam tarzından uzak durarak doğru duruş sağlanabilir ve omurgayı yıpratacak yüklerin hafiflemesine yardımcı olunur.